Chirurgia plastyczna nowotworów skóry

Na skórze występują zarówno zmiany wrodzone jak i powstające de novo przez cały okres życia. Zmiany wrodzone to przede wszystkim znamiona i naczyniaki. Większość osób posiada jedno lub klika znamion, ale większość z nich nie wymaga leczenia. Osoby, które mają liczne znamiona, powinny być regularnie kontrolowane przez lekarza dermatologa, który ogląda je w powiększeniu przez dermatoskop i jeśli jakieś znamię ma niepokojący wygląd, kwalifikuje je do usunięcia.

Jeśli zauważymy, że znamię rośnie, ciemnieje, albo przeciwnie- odbarwia się, swędzi, sączy się z niego płyn lub krew, powinniśmy jak najszybciej udać się do lekarza. Poza tym znamiona duże, powyżej 2 cm, o nieregularnym kształcie, lub w miejscach narażonych na stałe drażnienie odzieżą, również powinny być usuwane, z powodu zwiększonego ryzyka zezłośliwienia.

Poza tym niektóre znamiona usuwa się ze względów kosmetycznych, szczególnie te położone na twarzy. Leczenie naczyniaków i malformacji naczyniowych opisane jest w części o chirurgii dziecięcej. Na powstawanie zmian skórnych mogą mieć wpływ różne czynniki, zarówno genetyczne, fizyczne, chemiczne i biologiczne.

Skóra jest organem, który chroni nas przed czynnikami zewnętrznymi. Im jest grubsza, tym jest bardziej odporna na uszkodzenia. Grubość skóry zależy od czynników genetycznych, od okolicy ciała, ale też od wieku.

Kolor skóry jest uzależniony od ilości barwnika- melatoniny, w niej zawartego. Zadaniem melatoniny jest ochrona skóry przed promieniami słonecznymi. Wyróżniamy siedem fototypów skóry: od bardzo jasnego do prawie czarnego. Im jaśniejsza jest skóra, tym jest ona bardziej wrażliwa na uszkodzenia posłoneczne. Poza promieniowaniem słonecznym, duży uszkadzający wpływ ma promieniowanie rentgenowskie, stosowane podczas radioterapii. Niszcząco mogą działać również różne czynniki chemiczne, z którymi skóra ma kontakt w czasie pracy.

Także niektóre leki działają fotouczulająco, a inne uszkadzają skórę, np. kortykosteroidy i leki immunosupresyjne. Niektóre wirusy, szczególnie wirus brodawczaka oraz pasożyty – np. mięczak zakaźny, powodują powstawanie zmian skórnych, których jedyne skuteczne leczenie, polega na chirurgicznym usunięciu.

Istnieje bardzo duża grupa zmian skórnych łagodnych, które mogą powstać na skórze, albo w tkance podskórnej, w każdym wieku. Są to między innymi: kaszaki, torbiele łojowe, nabłoniaki, potowce, tłuszczaki, włókniaki. Zmiany te z czasem rosną, mogą ulec zakażeniu i nie należy zwlekać z ich usunięciem, ponieważ wycięcie dużej i zakażonej zmiany pozostawi większą bliznę.

Wyróżniamy trzy typy nowotworów złośliwych skóry: rak podstawnokomórkowy, rak kolczystokomórkowy i czerniak. Dwa pierwsze typy należą do nowotworów miejscowo złośliwych, oznacza to, że rozrastają się na skórze, mogą niszczyć otaczające tkanki, nawet kość lub chrząstkę, leżące pod nimi, ale nie dają przerzutów do innych narządów. Najczęściej lokalizują się na skórze twarzy, która jest najbardziej narażona na działanie promieni słonecznych. Mogą też powstawać w miejscu rogowacenia słonecznego, rogowacenia starczego, blizn i owrzodzeń. Najskuteczniejszym leczeniem jest chirurgiczne usunięcie nowotworu z marginesem zdrowej skóry dookoła. Usuniętą zmianę należy zbadać histopatologicznie.

W przypadku podejrzenia czerniaka skóry postępowanie jest inne, ponieważ jest to bardzo złośliwy typ nowotworu, dający przerzuty odległe. W pierwszym etapie usuwamy zmianę chirurgicznie i badamy histopatologicznie, często dopiero wtedy postawione jest rozpoznanie czerniaka. Dalsze leczenie jest uzależnione od wielu czynników i powinno być ustalone przez doświadczonego onkologa.